Ц.ДЭЛГЭРМАА: Онгод минийхээр үүлэн чанадаас санаа алдах хэн нэгний дуу юм


2012 оны 4 сарын 5

Р.Чойномын нэрэмжит “Оюухай 2006” наадмын дэд, О.Дашбалбарын нэрэмжит “Утгын сүм” тэргүүн, Хайрын шүлгийн “Аморэ”, “Алтан үзэг” оюутны яруу найргийн наадмын гуравдугаар байрын шагналт залуу яруу найрагч Ц.Дэлгэрмаатай ярилцлаа. Түүний анхны ном “А тэмдэглэл” уншигчдаас өндөр үнэлэлт авсан. Нэгэн таатай мэдээ дуулгахад “А тэмдэглэл” удахгүй дүүтэй болох гэж байгаа аж. Жижигхэн биедээ ахадсан их ухаан тээж яваа найрагч бүсгүйн яриагаар уншигч Таныг дайлъя. 

-Шүлэг найрагт юуны учир татагдах болов оо? 
-Намайг дөрөвдүгээр ангид байхад эгч минь оюутан болж Эрдэнэтийг зорьж байсан юм. Яг машинд суугаад хөдлөх тэр үед санаанд шүлгийн мөр гэнэт харвасан. Ирээдүйд ямар мэргэжил эзэмших тухай анхны балчир бодлоо шүлэг болгон буулгасан тэр л үед хожим хэн болох минь тодорхой болсон юм болов уу. Шүлэгт би татагдах биш, шүлэг өөрөө намайг олсон, оносон гэж би боддог. 

-Их багадаа шүлэг бичиж эхэлжээ. Бага насны дурсамжаасаа хуваалцахгүй юу? 
-Аав минь цэргийн хүн л дээ. Тиймээс би Дорноговийн Зүүнбаянгийн цэргийн ангид төрсөн. Харин ах, эгч, дүү гурав маань Улаанбаатарт төрсөн юм. Тэгээд л аав ээж хоёр минь багаас хутагтын нутагт төрсөн охин гэж намайгаа “хөөргөдөг” сөн. Би ганц ч удаа цэцэрлэгт явж байгаагүй, гэрийн охин байлаа. Гэртээ суудаг хэрнээ тэрүүхэндээ гангаан, бас. Их олон янзын даашинз өмсдөг байв. Бүх даашинзаа “Усан цэргийн палааж”, “Зааны тугал Панчи Панчи”, “Цэнхэр бөмбөгт” гэх мэтчилэн өөрийнхөөрөө нэрлэнэ. Бас нэг удаа цонхон дээр суусан ялааг харж байснаа “Сэгсгэр үстэй Банаа” гэж нэрлэсэн гэсэн. Харин аав маань энэ тухай ялааны хөл нь их үсэрхэг байдаг. Хүүхдийн нүд хурц болохоор түүнийг нь олж харж л дээ гэж тайлбарлаж билээ. 

-Гэртээ суудаг охин багаасаа л номтой нөхөрлөсөн байх? 
-Өө тэгсэн. Ах маань надаас гурван насаар ах. Ах долоотойдоо сургуульд орж, тэр цагаас би бас “Цагаан толгой”-той найзалж эхэлсэн. Өдөржин гэртээ сууж уйдсан би ахыгаа сургуулиасаа ирмэгц салахгүй дагана. Хичээлээ давтахад нь ч бас дэргэд нь сууж л байна. Удалгүй дармалаар уншиж, бичиж сурсан. Том том ном уруу толгойгоо шургуулсан хүүхэд болсон доо, тэр үеэс хойш. Аав ээж хоёр хараа нь муудна гэж хориглоод ч, номын цагаан солио гэж айхтар юм байдаг тухай хэлээд ч нэмэр болоогүй дээ. 

-Анхны хайрынхаа тухай яриач. Хайр гэдэг чинийхээр? 
-Миний анхны хайр шувуу шиг л нисч ирсэн. Тэгэхэд би 15-тай дэгдэж яваад л гэнэтхэн нэг хар нүдэнд “ховсдуулчихсан” даа. Эсрэг хүйстнээ шохоорхож, танин мэдэх тэр хүсэл үнэндээ өөрийгөө танин мэдэх үүд хаалгыг нээж өгдөг юм шиг ээ. Тэр л үеэс өнөөгийн энэ би яг өөрийнхөөрөө, хэлбэрэлтгүй бий болж эхэлсэн санагддаг. Тэр л үед бас шүлэг бичин нэг нэгэндээ улам ойртож эхэлсэн. Шүлэг надад хорвоогийн бүх юмны тухай хүүрнэдэг болсон. Тэр хүүрнэлийг би харин цаасан дээр буулгах үүрэгтэй болсноо ухамсарласан даа. Шүлэг-хайр, шүлэг-амьдрал, шүлэг-ертөнцийг танин мэдэхийн тулд би эрэлхийлж, тэр эрлээр дамжин ирсэн мэдрэмжүүдээрээ өөрийгөө илэрхийлж явна. 

-Яруу найрагчдыг дурламтгай л гэлцэх... Чи хэр дурламтгай вэ? 
-Дурлал хайрын яруу сайхныг би мэдэрсэн ч, дурлан хайрлаж сураагүй л явна. Яг юу болохыг нь хэлж болдоггүй амтат зовиур. Аз жаргалтай шаналал... Үүнээс цааш юу байдгийг би мэдмээр, мэдэрмээр байна. Тэгээд ч тэр үү, дурлалын тухай шүлэг цөөнгүй бичсэн. Дурлалгүй амьдрал хэчнээн уйтгартай, үхмэл байх бол оо... Би төсөөлж ч чадахгүй нь ээ. 

-Шүлгийн ертөнцөд анх хөтөлсөн багш нарынхаа тухай? 
-Хамгийн анхны багш гэвэл ном юм болов уу... Энд би бас аав ээж хоёрыгоо хамгийн эхэлж нэрлэмээр байна. Тэд л миний анхны уншигч, анхны шүүмжлэгч болж байлаа. Шүлэг бичдэг болсны минь дараахан аймгийн Хүүхдийн төлөө төвөөс 25 шүлгийн номын уралдаан зарлаж, ээж миний бичсэн бүхнийг анх эмхэтгэн бичиж байлаа. /Инээв.Сур/ Миний аав бас шүлэг бичдэг л дээ. Тийм болоод ч тэр үү миний ертөнцөд аав минь их ойр. Би олон багштай. Хөвсгөл аймгийн Дэлгэрмөрөн цогцолбор сургуулийн хэл, уран зохиолын багш Д.Чулуунбаатар гэж тун эгэл нэгэн багш минь байлаа. Тэр хүн л анх намайг шүлгээ ч бичихгүй алгуурлаж явахад минь “олж” аваад, бич, заавал бич гэж “шахаж, шаардаж” байсан удаатай. Олон удаагийн тэр шахалт шаардлага намайг төөрөхөөс минь аварсан. Их сургууль намайг Ш.Дулмаа гэж гайхамшигтай эмэгтэйтэй танилцуулсан. Дэндүү энгийн, эгэл тэр хүн урам, хайраараа олон залууст жигүүр ургуулж явна. Харин миний ихэд зориглон байж ном болгон эмхэтгэсэн хэдэн шүлгүүдийг минь уншсан Ч.Билигсайхан багш маань надад их олон зүйлийг ойлгуулсан. Утга зохиолын онолын хичээлийг хоёр жил заасан багш маань намайг шүлгээ аваад очиход гайхаж угтсан шүү. Намайг бичдэгийг мэдээгүй байсан хэрэг л дээ. Нэг хоногийн дараа намайг дуудаад хэлсэн үг бүрийг нь би цээжиндээ хадаж авсан. Тэр үгс миний амьдралын турш багш байх биз ээ. 

-Өөрийг чинь Монголын яруу найргийн мундагчуултай тэмцээнд өрсөлдөж үзүүр түрүү булаалдаж байсан гэх юм билээ? 
-Өө, би шүлэг найргийг өрсөлдөөнөөс ангид, дээд зүйл гэж боддог юм. Оюутан байхад хаа нэг тэмцээн уралдаанд “давхиад” оччихдог байсан. Одоо бол их ичдэг юм аа. Р.Чойномын нэрэмжит “Оюухай” гэж уламжлалт наадам байдаг. Тэр наадмын онцлог нь ирсэн бүтээлүүдийг бичсэн эзнийх нь нэр усыг ч мэдэгдэлгүй, далд хэлбэрээр шүүж байр эзлүүлдэг юм л даа. “Оюухай 2006” наадамд оролцохоор хоёр шүлгээ Р.Чойномын өвийг хамгаалах “Өд” сан дээр аваачаад өгчихлөө. Тэгээд л наадмын өдөр тайзан дээрээс дуудагдаж нэг шүлгээ уншсан. Тэнд Б.Лхагвасүрэн, Д.Урианхай, Д.Цоодол, Ц.Чимиддорж... гээд л олон яруу найрагч ирсэн байсан. Нэгдүгээр байрт Н.Гантулга шалгарч, Д.Урианхай гуай бид хоёр удаалж байсан юм. Наадмын дараахан профессор Л.Дашням гуай “Яруу найраг хийгээд буруу найргийн тухай өгүүлэх ануу” гэж нийтлэл бичсэнээс би их юмыг ойлгосон л доо. Тэр үед шүлэг бичих нь миний хувийн л асуудал, аз жаргал, гуниг зовлон минь байлаа. Өөр ч юм боддоггүй байж. Харин тэр нийтлэл гарсны дараагаар, өөрийнхөө шүлгийн тухай тэндээс олж уншсанаас хойш би яруу найргийн өмнө ямар нэгэн үүргийг ухамсаргүйгээр хүлээж эхэлснээ мэдэрсэн. 

-Өнөөгийн яруу найргийн чиг хандлагын талаар ямар бодол тээж явдаг вэ? 
-Би тэр айхтар том чиг хандлага энэ тэрийг үнэндээ сайн мэдэхгүй ээ. Гэхдээ өнөөгийн яруу найраг нэг шинэ тавцанд гарч ирж байгаа гэж санадаг шүү. Миний бодоход шүүмж судлалын салбарт шинэ үеийнхэн өөрсдийн дуу хоолойгоо нэмээсэй. “Яруу найрагч” гэж цоллуулахын төлөө биш харин яруу найргийн төлөө чин зүрхнээсээ бичээсэй, залуус. 

-Тэр гэж танигдашгүй нэг хүчин зүйл уран бүтээлчдэд нөлөөлдөг. Тэр нь онгод. Онгодыг Та хэрхэн таньдаг вэ? 
-Онгод минийхээр үүлэн чанадаас санаа алдах хэн нэгний дуун юм. Тэр дууг олж сонсох бүртээ би тэр гэхийн тэмдэггүй хөг хэмнэлд автчихдаг юм. Тэр дууныг улам мэдрэн, сонсох бүрий мөнөөх санаа алдалт шүлгийн мөр далиндаа тээсэн шувууд болж хувираад намайг өөр ертөнцөд аваачих шиг болдог. Тэндхийн бүх юм хүмүүсийн нүдэнд харагддагаас тэс ондоо. Тэнгэр ягаан, нар хөх, одод ногоон, cap цэнхэр, үүлс шар... Харин би өөрөө биегүй, өнгөгүй, тув тунгалаг болчихсон шиг санагдаад зөвхөн оюун санаа минь л үлдсэн байхыг мэдэрдэг. Тэгээд дараахан нь миний дэвтэрт үлдсэн шувуудын хэл, хөлийнх нь мөрийг би шүлэг хэмээн нэрлэдэг дээ. 

-Ганцаардлын тухайд?
 -Багаасаа л мэдэрсэн нэг тийм амтыг би хожим таньсан нь ганцаардал байсан. Ганцаардал байгаа газарт гүнзгий дотогшоо бодол, ямархан нэгэн эрэл хөвөрч байдаг. Бодлын үзүүрт бас нэг бодол, эрлийн үзүүрт бас нэг эрэл. Тэгээд л цаашаа олон үүд хаалга өмнө минь нээгдэж, тийш нэвтрэх бүрт ямар нэг юмыг таньж авч байдаг. Хүмүүс би ганцаардах дургүй, би ганцаардаж үзээгүй гэж ярьдаг. Харин надад ганцаардах агшин бүр амттай. Яруу найраг үнэндээ ганцаардлаас л төрдөг ч байж мэднэ. Хэрэв төгс юм гэж байдаг бол ганцаардлын агшин үнэхээр төгс гэж би хэлнэ. 

-Шүлгийнхээ санааг хэрхэн олдог вэ? 
-Санаа хайж, бичнэ гэдэг нэг л тийм албадмал. Урлагийн мөн чанар нь юундаа байдаг вэ гэхээр түүнд ямар ч албадмал байдал үгүй. Урлаг өөрөө хаа нэгтээ бүтээгдчихсэн байдаг. Гайхамшигт аялгуу, шүлгийн мөрүүд, уран зураг, бүжгийн хэмнэл... Хөгжмийн зохиолчид, яруу найрагчид, уран зураачид, бүжиг дэглээчид харин бүтээгдчихсэн тэр гайхамшгуудыг олж нээх, хүмүүст хүргэх увдисыг цаанаасаа авч төрдөг юм шиг. Энэ санаа миний сэтгэлд их нийцдэг. Үнэхээр ч тийм. 

-Одоо хэчнээн шүлэгтэй вэ? 
-Бичсэн бүхнээ шүлэг гэж нэрлээд, олонд хүргэхээс би лав эмээдэг. Мөр тэгшилж, сүүл толгой холбож, уран сайхан өгүүлсэн бүхэн ч бас шүлэг биш. Ном болгохоор эмхэлж байхдаа 2003-2008 оны гуравдугаар сарын хооронд бичсэн шүлгүүдээсээ 90 шахам шүлгийг шүлэг гэж өөртөө тооцсон. 

-Хамгийн сүүлд ямар шүлэг бичив? 
-”Урьд ухаангүй дурлаж асан Учралаа одоо санахад Ичгүүр ханх татах нь Энэ цагийн харгислал!”. Дэвтрийн минь хуудас энэ мөртүүдийг илчилж орхилоо. / Инээв.Сур/

Б.Анхцэцэг

Эх сурвалж www.UNEN.mn

Эмгэнэл



Монголын уран зохиол, шүүмжлэлт сэтгэлгээ нэгэн гэгээн оюун санаа, түшиг тулгуураасаа хагацав. Билгийн тоолол, төгс буянтын зурхайгаар намрын адаг сар хангирсан одож, Суут богд эзэн Чингис хааны мэлмий гийсэн тохиолт өдөр ирэхээс гуравхан хоногийн өмнө “Монгол эрхи товчис”-ыг шүүн тунгаагч билигт хүмүүн бидний дундаас халин одов.
Шинэ цагийн Монголын уран зохиол, шүүмж судлалын нэгэн их салаа мөчир болсон эрхэм хүмүүн Чойжилжавын Билигсайхан аргын тоололын 2012 оны 11 дүгээр 11-ний өдөр хүний хорвоог орхилоо.
Ч.Билигсайхан бээр 1946 онд Хөвсгөл аймгийн Галт суманд мэндэлжээ. 1970 онд онд МУИС-ыг монгол хэл, уран зохиолын багш мэргэжлээр дүүргэсэн тэрбээр 1973 онд Горькийн нэрэмжит утга зохиолын дээд сургуулийг төгсөн судлаач, шүүмжлэгчийн хэргэмтэй болжээ. 
Ажил амьдралын гараагаа Мөрөн хотын дунд сургуулийн багшаас эхэлж, 1973 оноос “Утга зохиол” сонины нарийн бичгийн дарга, 1981 онд Монгол телевизийн нарийн бичгийн даргаар ажиллажээ. Ч.Билигсайхан бээр урлаг, утга зохиолын салбарт ийн хүч хөдөлмөрөө зориулахын сацуу эдүгээг хүртэл МУИС-ийн төрөлх тэнхимдээ багшилж, эх хэл, утга соёлын олон мянган мэргэжилтэн бэлтгэх үйлсэд оройлон зүтгэснийг нь үндэслэж Монгол Улсын ерөнхийлөгч “Гавьяат багш “хэмээх эрхэм цол хүртээсэн билээ.
    Тэрбээр, 1973 онд “Хөгжмийн эгшиг” романы талаар өгүүлэл нийтлүүлснээсээ хойш, монголын уран зохиолын хөгжил шинэчлэлийн хэд хэдэн үеийг дамнасан уран зохиолын задлан шинжлэл, уран сайхны шүүмжүүд туурвин, “Монголын Уран Зохиолын Түүх” бүтээлийг бүтээхэд гар бие оролцжээ.
    Хэл шинжлэлийн ухааны доктор Ч.Билигсайхан “Уран зохиол дахь малчны дүр”, “Уран зохиолын чиглэлийн асуудлууд” зэрэг нэг сэдэвт зохиолууд, “Орчин цагийн монгол роман”, “Монгол эрхи товчис” хэмээх монголын утга зохиол судлалд жин дарж, жим гаргахуйц судалгааны бүтээлүүд туурвисан юм. Түүний “Ухаарахуй” хэмээх төсөрхөн ном эдүгээх цагийн олон яруу билэгтэний өмнө онол номын цэлгэр харгуйг нээж өгсөн билээ.
    Уран зохиолын шинжээч Ч.Билигсайханы “Арван хөрөг”, “Сэнгийн Эрдэнэ”, “Сономын Лувсанвандан”, “Дарамын Батбаяр”, “Лхамсүрэнгийн Чойжилсүрэн”, “Бичгийн мэргэдийн билгүүн товчоон”, “Цагийн салхи асгарсан авьяас” зэрэг намтар түүхийн баялаг баримт, задлал, торгон мэдрэмж, өргөн агуулга бүхий олон туурвилууд хойчийн мэргэдийн ширээний ном болсоор байх нь дамжиггүй юм. Түүний бүтээлч хөдөлмөрийг үнэлж Монголын Зохиолчдын Эвлэл, нэрэмжит шагнал, оны шилдэг бүтээлийн “Алтан өд” шагналаа тус тус олгож байв.
    Тэрбээр эх хэл соёлоо бадраан дэлгэрүүлж яваа бүхнийг элгэмсэн хайрлаж, түшин тулах ноён нуруу, утга соёлыг нь гутаан бузарлагчдыг учирлан сэнхрүүлж, зэмлэн шийтгэх бат суурьтан нь байв.
    Эрхэм багш, утга зохиолын жинхэнэ шинжээч, үлгэр дууриал болсон ах таны чин шударгуу үг, гэгээн сэтгэл, ариун дүрийг үр хойчис болсон бидэн дурсан санаж, таныхаа хамгаалан тэмцэж, хайрлан нээж ирсэн эх хэл, утга соёлыг хөгжөөн бадраах үйлсэд хүч оюунаа шавхан зүтгэхээ андгайлж байна. 


 Этүгэн тэнгэрийн доорх эх орондоо эргэн төрөх болтугай
Ум сайн амгалан болог.

  УТГА ЗОХИОЛЫН “ХӨХ МЭДРЭХҮЙ” БҮЛГЭМ


Эмгэнэлийн үр хөврөл

Сайхан анд О.Элбэгтөгсийн шинэ ном хэвлэгдэн гарчээ. Нэр нь "Эмгэнэлийн үр хөврөл". Редакторлах буюу хянан тохиолдуулах үүргийг мөхөс надад үүрүүлсэн юм. Ийм үүрэг хүлээсний хувьд шүлгүүдийнх нь тухай өөрийн сэтгэгдэлээ ч номын хойно хавсаргасан буй. Андын номын тухай илүү ихийг өгүүлэх хүсэл байвч номонд нь дайсан үгэн дээрээ нэмж олныг нурших нь ганц хүний хувьд хэтэрхий толгой зан гаргасан хэрэг болох вий гэж эмээв. Тиймээс номонд багтсан үгээ энд тэр чигээр нь орууллаа. Эл үгсийг зөвхөн уг номыг уншсан хүмүүст зориулсан бөгөөд тиймдээ ч номынх нь өмнө бус ард оруулсан хэрэг. Уншиж амжаагүй хүмүүс мөнхүү бичвэрийг алгасаад дор оруулсан ганц шүлгийг уншчихаж ч болох.., Энэ ном миний үгээр бус таны нүдээр уншигдах тэр мөчийг хүртэл номын тухай яриагаа түр завсарлачихаж ч болох. Гэхдээ л бидний дунд тийм нэг яриа өрнөх нь эс таслах болзоо шиг.., энэ номын дотрох шиг.., ЭРГЭЛЗЭЭГҮЙ байх болтугай.


Ганцаардал түүний гарал угсаа

Эрхэм уншигчаа! Энэ номын хувьд миний бие таны л нэгэн адил жирийн уншигч гэдгээ эхлээд хэлье. Та бид хоёр театрт тохиолдлоор зэргэлдээ суугаад жүжиг үзэж буй үзэгчид мэт энэ номыг ч бас хоёр талаас нь уншиж байна. Тиймээс жүжгийн дундуур чанга ярьж таныг үймүүлэх учиргүйн адил номын эхэнд тод дугарч өөрөөрөө уншихад тань саад болохыг хүссэнгүй. Харин жүжиг төгсөхөд та зэргэлдээ суусан над руу сая л нэг харцаа шилжүүлээд “Таньд ямар санагдав?” гэж асуух мөчтэй давхцуулан номоо уншаад дууссаны тань дараа өөрийн сэтгэгдэлээ найрсагаар хуваалцаж буй минь энэ юм шүү.

Юун түрүүн намайг хамгийн ихээр гайхашруулж, хуудаснаас хуудсанд шимтүүлэн татсан зүйл бол энэ номын цул, бүхэллэг чанар юм. Хаврын нэгэн өглөө гэрээсээ догдлон гараад:
“Ай уулнаа гэрлийн тэмтрүүлт саран хоноглоход хонхон цэцгүүд
авиа өгөх тэнгэрийн зүг нисэх мэт гайхалтай ертөнц амгалан уу?...” хэмээн гэгээн тунгалаг сэтгэлээр хорвоо ертөнцтэй мэндлэн аян замаа эхлэж буй хэрмэл залуу эр... Мандалговийн гудмаар тухайлсан зорилгогүй алхалж, яруу найрагч шиг амьдрах гэсэндээ архины гуанзны хаалга савчуулан, орой нь гэрийнхээ гадаа, сарны гэрэлд савтай нэрмэл шимэнгээ эрт багын хайраа санагалзаж, түүнээ үргэлжлүүлэн зүүдэлж, сэрээд хуучин бүхнээсээ хагацахыг хүсэн хачин ихээр адгаж, яруу найргаар “өвчилж”, сонсогчгүйгээр философидож.., амьдрал, үхэл, хайр дурлалын тухай амжиж баахан санааширч, өвчин нь үгдэрхэд эмнэлэгт хэвтээд, ээжээрээ асруулан аавыгаа үгүйлэх... Бас эргэлтийн цонхон дээр хэнийг ч юм хүлээнгээ ирээдүйн эхнэрээ шар халаадтайгаар төсөөлж, хүүдээ аялах бүүвэйг ч бас бодож олоод эг маг инээхчээ аядан сэтгэлээ баясгах...
Ахиад л Мандалговийн буйдхан гудамжууд... Тухайлсан зорилгогүй тэрээр гэрээсээ гарч, гудамж гороолж, өт хорхойтой ярилцан, хүмүүсийг шоолж, хэрээний бодлыг уншаад, орой нь жаалуудтай хамт зурагтын өмнө суугаад дональд галууг үзэн нулимсаа гартал инээнгээ нөхдөө дурсаж.., тэрхэн мөчдөө өөрийгөө хамгаас үл хамаарах гэгээнтэн мэтээр сэтгэх... Маргааш нь ахиад л тухайлсан зорилгогүй тэрбээр гэрээсээ гараад Мандалговийн гудамж, кинотеатр, Энтрактийн оршуулгын газар, Нийтийн халуун ус, нойтон бүрээ... Үхмээр санагдсан шөнүүдэд өвдгөө тэврэн сууж, эрх чөлөөг хүсэмжлэхдээ диваажингийн тухай санаашран, нөхцөгсөдийн сүнстэй ярилцаж, ааваа хашхичин дуудах... Тэгээд нам гүм... нааааааааам гүмммммммм... Номын сүүлчийн хуудас эргэлээ... Одоо уйлмаар санагдаж байвал та О.Элбэгтөгсөөс эхтэй эмгэнэлийн үр хөврөлийн тээгч нь гарцаагүй болжээ. “Чимээгүй хот”-ын гүн дэх эмгэнэлийн үр хөврөл яг ийм л цул юм.

Ямар ч урлагт “Үнэн” гэдэг бол хамгийн том шалгуур. Үнэнээс гажсан урлаг удаан оршиж чадахгүй. Яг үүн лугаа яруу найргийг бүтээхэд ч үнэний шалгуур хамгийн эхэнд тавигдах учиртай. Тэгвэл О.Элбэгтөгсийн шүлгүүд яаж хэлбэрээ өөрчилж, хэмнэлээ “буруулж”, утга санаагаар салааллаа ч явж явж бүтээгчийнхээ тухай хуудуугүй үнэнийг л бүрэн дүүрэн өгүүлж нэгдэцгээдэг нь гайхалтай чанар. Ингэж дүгнэхдээ хэтэрхий итгэлтэй байгаа маань түүнийг чамлахааргүй мэддэгт юм. Ихэнхидээ л хүүхдэрхүү зөөлөн төрхтэй ч бүүр цаанаа нэг тийм араатан сэрэхүйн оч дөл нуугдсан мэт харц, уруул, шүдийг нь, хааяа яг тийм байгалийн догшин амьтны гэмээр нууцлаг төрхтэй ч, дөнгөж цаана нь асар зөөлөн, дэндүү хүүхдээрээ сэтгэл тээсэн андын минь илт зөрчилтэй мөн чанарыг ил тодоор тээн ирсэн түүний шүлгүүдийг анхааралтай уншвал таньд эзнийхээ тухай мөн ч ихийг хүүрнэнэ дээ. Түүний баяр хөөр, хайр сэтгэл, ололт нээлт, уналт ганцаардал бүхэн бидний өмнө алган дээр тавьсан мэт ил оршиж, “Та ч бас надтай адилхан, тийм үү?” хэмээн асуугаад уншигчаа толгой дохихоос өөр аргагүйд хүргэж буй нь гагцхүү “Үнэн” гэж гайхамшигт их хүчний увидас чадал юм.

Аль ч үед уран зохиолын гол цөм нь хүний сэтгэл дотрох олон янзын зөрчилдөөн байсан гэвэл маргах хүн гарахгүй биз ээ. О.Элбэгтөгсийн шүлгүүд ч бас тэрхүү зөрчилдөөнүүдийн илрэл. Түүний шүлгээс гунигтай, ганцаардмал, шазууртай тэгсэн атлаа эрхэлж өссөний ул мөр нилээд эмзэг сэтгэлтэй нэгэн залуугийн:
... Ганцаардал цөхрөлийн алин боловч
гаргасан уураа амгаланд тооцох... мэт олон өнгийн аяг авир, дотоод зөрчлийг олж уншина. Угаасаа ч тэр өөрөө бөөн зөрчилдөөн. Дээр өгүүлсэнчлэн Мандалговийн гудамжаар маш гунигтай сэлгүүцэж, яруу найраг шиг амьдрах гэсэндээ архины гуанзны хаалга савчин, эрх чөлөөг хүсэмжлэхдээ диваажингийн тухай санаашран, нөхцөгсөдийн сүнстэй ярилцах тэр залуу:
...Надтай хамт Дональдыг үздэг хүүхдүүд байдагт би баярладаг
Наадаг зургаар нь ханаа дүүргэсэн хүүхдүүдийг би танина
Гарын үсгийг нь авч байна гэж би өнөө хэр зүүдэлдэг
Гар барьж үзсэн хүүхэд өглөөхөн надтай тааралдсан... хэмээн бичихэд та гайхах хэрэггүй. Үнэндээ энэ бол андын маань дотор орших хамгийн “гоё зөрчил” юм. Ямар ч үед хүүхэд насны суу билгээ хадгалсаар байна гэдэг яруу найрагчийн хувьд хамгийн талархууштай чанар. Тэр амьдрал дээр ч мөн тийм л хүн билээ.

Харин шүлгийнх нь онцлог, арга барилын тухай зохиогчоос нь урьтаж мэдэмхийрэх нь зохисгүй. Хүмүүс түүнийг бусадтай адилтгах юм уу шүлгийнх нь хэлбэрт илүү анхаарлаа хандуулах нь харагддаг юм. Гэхдээ дээрх бүхнээс илүүтэйгээр текстийнх нь сонирхолтой шинжүүд миний анхаарлыг илүүтэй татдаг. Хайрцаглал, ягшмал холбоц, дүрэмгүй түүний шүлгүүд дунд:
“... Зогсоо зайгүй түлхэлцэх хүн голын урсгалд шахагдсаар
заасан шугамыг даван гишгэхэд, жижүүр авгай
Давидын бэлэг эрхтнийг илбэх мэт мойног хуруугаараа
далан таван номерийг заахад дуулгавартай цэрэг
даргынхаа тушаалыг авсан мэт яаран орох нь хүртэл
дандаа ижилхэн давтагдаад байгаа мэт ой ухааныг
дансны аргаар бага багаар нь чимхэн хороох
даанч харамсмаар, гомдмоор энэ амьдралтай
“Дайн зарлах хэрэгтэй” гэсэн уриалгатай санал нэг
олон арван хүмүүс нийтийн халуун усны газраас
малийтал инээсээр гарч ирэхдээ бүхнийг умартаад
эртхэн харьж зурагтынхаа өмнө тухлан суугаад
эрх жаалуудаа ирэхээс өмнө эротик кино үзэхээ чухалчилж
яаран сандарч таксинд гар өргөж гэрээ зүглэхтэй
яг адилхан би хаашаа ч юм бэ тэмүүлээд
өмнөх бодлууд үүл шиг хуралдахаа болиод
өөр шинэ санаа, сэдэл сэрэл өдөөж, сэтгэл гижигдээд
энэ байгаа амьдралынхаа эзэн нь хэмээн омогшоод
эрх чөлөөг эдлэхээр, эхнэрийнхээ өвөр лүү шургана” /Нийтийн халуун усны газар. ...-р тал/ гэхчлэн хоорондоо утгын нягт уялдаатай ч дагуулан уншаад байхад дундаас нь алдаад төөрчихмөөр хэдэн мөр дамжсан адармаатай том өгүүлбэр цохиж явах нь энүүхэнд. Фолкнерийн романуудыг уншихад л иймэрхүү ороолдож сүлжилдсэн нүүр нүүр өгүүлбэртэй таардаг даа. Тэгтэл О.Элбэгтөгс энэ найруулгыг романд биш яруу найрагт хэрэгжүүлээд, гол нь чадаад байгаа нь их сонирхолтой.

Гол учир нь өгүүлбэрийн томдоо биш л дээ. Энэ том өгүүлбэр ямар нэгэн хаалт саадыг зад татах мэт, хориглолтгүйгээр урсан хэлэгдэж байгаа тэр эрчимд л нэг нууц бий. Үүнийг гүйлгээ ухаан, ухамсарын урсгал.., ер юу гэдэг ч бай, санамсаргүйгээр урсгаад өнгөрсөн үгэн үер биш болох нь унших бүрт ноттой болж буй нь л их чухал.

Ухамсарын урсгал гэснээс түүний шүлгүүдэд бас зөн билиг, далд ухамсар, ухамсаргүй сэтгэлийн тэмдэглэл үү гэмээр текстүүд элбэг тохиолдох аж. Тийм мэдрэмжийн өндөрлөгт нэг бол галзуу хүн, эсвэл уран бүтээлчид л хүрч чаддаг гэдэг. Францын философич Жак Лакан “Ухамсаргүй сэтгэлийг гагцхүү хэлний тусламжтайгаар бүтэцчилэн, барьж авч болно.” гэж үзсэн байдаг нь Элбэгтөгсийн яруу найргийн хэлэнд зарим талаар хамаарч болох юм. Лакан яагаад ингэж үзсэн нь тун сонирхолтой. Учир нь галзуу хүнээс юу хүсч, мэдэрч байгааг нь, юу зүүдэлснийг нь асуухад тэд өөрсдийн мэдрэмжээ үгээр төвөггүй илэрхийлж чаддаг. Тэгвэл тийм барим тавим, нам хийгээд өндрийн мэдрэмжийг эрүүл сэтгэлгээгээр барин авч, үгээр “кодлох” чадвар нь яруу найрагчдад илүү хөгжсөн байж ч мэдэх юм. Энэ утгаараа “Эмгэнэлийн үр хөврөл” бүхэлдээ тун боломжийн судлагдахуун болж ч магад. Тэгээд ч 20-р зууны хагасаас хойш утга зохиол гэдэг нэршил дан ганц уран зохиолын бичвэрийг илэрхийлээд зогсохгүй, философи, антропологи, сэтгэл судлал зэрэг бусад салбарын судлагдахууны төвд орсон, бие даасан өвөрмөц хэл болсон билээ.

Ингэхэд энэ номоос анзаарсан өөр нэг зүйлээ хэлэхгүй өнгөрч болохгүй нь. Номын зохиогч өөрийгөө сармагчнаас бус ганцаардлаас үүсэлтэй гэж боддог ажээ. Энэ нь:
...гадаад ертөнцийн хамаарал бүхнээс
ганцаардал миний гарал угсаа гэх юм уу, эсвэл
Бид хоосон хийгээд уйтгараас бүтэж бүрэлдсэн
Биднийг ховсын хүч, хараалын шид өсгөж хүмүүжүүлсэнээр... гэх зэргээр шүлэглэсэнээс нь харагдана. Өөрийгөө ганцаардлаас гаралтай хэмээн итгэх нь угтаа “яруу найрагч” гэж итгэхтэй агаар нэг юм. Учир нь яруу найраг бол ганцаардал. Гарал угсаагаа тийн тодорхойлж чадсан хүнд яруу найрагчийн замналаар эргэлт буцалтгүй замнахаас өөр юу үлдэхсэн билээ.

Учир иймд уран бүтээлийн хоёр дахь номоо уншигчдадаа өргөн барьж байгаа анддаа сайныг ерөөх л үлдлээ. “Яруу найргийн ном хэвлүүлнэ гэдэг халил өндрийн дээрээс сарнайн ганц дэлбээ шидчихээд ямархан чимээ гарахыг нь чагнах гэж доош тонгойхтой л адилхан юм” гэж Америкийн нэгэн зохиолч хэлсэн байдаг. Зарим хүн нэг арвай булаад арав болохыг нь хүлээж, зарим хүн хоёр зоос өнхрүүлээд хорь болохыг нь хүлээнэ. Гэтэл бид тэдний чөлөөнд сарнайн ганц дэлбээ тасдаж нисгэчихээд чимээ гарахыг л хүлээцгээж суугаа. Яруу найргаас хариу юу ч “шаардаагүй” яг энэ үедээ л бид ЯРУУ НАЙРАГЧИД байсан гэдгийг харин цаг хугацаа гэрчилнээ, анд минь.

“Хөх мэдрэхүй” бүлгэм
Б.Баясгалан

ОДОО Ч ГЭСЭН ЦҮНХНЭЭС ТАНЬ
АЛИМ УНАСААР БАЙНА

Аавдаа зориулав

Амьдралд бүх зүйл өөрчлөгдөж, ээж минь өтөлсөн
Амгалан инээмсэглэх таны зурагтай үргэлж ярилцдаг
Хэн нэгний зохиосон хувь тавилангаар замнаагүй, хүү нь
Хэлж сургасан бүхэн тань үнэн байсан гэж хэлж чадахгүй

Алхам тутамд тулгарах худал хуурмаг бүхнээс зугатах гэсэн
Аргаа барсан хүсэл минь амиа хорлох өчүүхэн оролдлого
Гэвч би таньд, бас ээждээ, гэрэл гэгээ, ертөнцөд хайртай
Гар минь мэс атгаад л үүнийг ухаарсан, яг л гэгээрэл шиг

Одоо ч гэсэн цүнхнээс тань алим унасаар л байна
Олон олон алимнуудаас би амьдралын гүн ухааныг өөртөө нээсэн
"Амьдрал эгээ л алим шиг, харахад сайхан, хазахад амттай
Аманд торох өчүүхэн хальсыг ч аль болох залгихыг хичээ."

Таны алхдаг гудамж, таны ажлын газар, танил найзууд
Танихын аргагүй их өөрчлөгдсөн. Олны хөлд элсэн.
Орон гэрийнхээ босгыг л таних байх, таниас хойш
Орж гардаг хүмүүс ховордсон. Бороо орох нь цөөрсөн.

Зүүдэг зангиа, өмсдөг малгай, зарим нэг хуучин цамц
Зүүд аргаддаг дээл тань дэрэн дор минь одоо ч бий.
Дуу хоолойг тань мартчих вий гэсэн айдас эзэмдэхэд
Дуу зохиож таны хоолойгоор дуулаад үр нь тайвширна
Одоо ч гэсэн цүнхнээс тань алим унасаар л байна
Олон олон алимнуудаас би амьдралын гүн ухааныг өөртөө нээсэн
"Амьдрал эгээ л алим шиг, харахад сайхан, хазахад амттай
Аманд торох өчүүхэн хальсыг ч аль болох залгихыг хичээ."


2011.03.25
"Эмгэнэлийн үр хөврөл" номын 27-р тал

...өгөөмөр зан, ариун цагаан явдал үргэлжид ялан дийлж байсан.




ЭМГЭНЭЛ

Шинэ цагийн монголын утга соёлын ертөнц нэгэн сайхан ах, нэгэн сайхан андаасаа хагацав. Өнгөрсөн зууны далаад оноос Монголын уран зохиолын бүхий л төрөлд авьяас, ухаанаа зориулж ирсэн эрхэм хүмүүн, алс холын Парис хотноо ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлжээ.
Зохиолч, сэтгүүлч Загдын Түмэнжаргал бээр 1953 онд Төв аймгийн Угтаалцайдам суманд төржээ. Тэрбээр 1970-аад онд Монголын уран зохиолын ариун хаалгаар орж ирсэн цагаасаа хэвлэн нийтлүүлж, туурвин бүтээсэн бүхэн нь найман настай балчираас, наян настай буурайг хүртэл монгол хэлтний оюуны ертөнцөд нэгэн тод өнгө, дуу хоолой болон гэрэлтсээр, эгшиглэсээр байна.
Тэрбээр, 1977 онд анхны номоо “Бид” нэртэйгээр хэвлүүлснээс хойш “Шинэ танил” /1977/, Үүрийн тэнгэр /1980/, “Арван найман нас минь” /1982/, “Голын жараахай” /1984/, “Нарны хүүхдүүд” /1985/, “Нисдэг алим” /1991/, “Уяхан цэнхэр хавар” /1994/, “Сонирхолтой Математик” /1998/, “Ус мөрөн олончиг...” /1998/, “ЯАГААД- унших бичиг” /2000/, “Цэцэрлэгийн сурах бичиг” /2000/, “Цагаан толгой” /2001/, “Монголын тал нутаг” /2001/, “Зүүдний байшин” /2001/, “Ижийгээ баярлуулж яваарай” /2003/, “Аниргүйн хөгжим” /2007/, “Гэрэл гэгээний хүлэг морин мэт...”, “Ногоолин аялгуу”, “Парисын шүлгүүд”, “Гурвалжин аялгуу буюу хөвгүүнд бичсэн захидал” /2010/, “Шүүдрийн гилбэлгээн” /2010/, “Les rayons de la lune bleu” /2010/ зэрэг яруу найраг, үргэлжилсэн үгийн ном, дууны цомгуудаа хэвлүүлж, А.Барто, А.Куприн зэрэг зохиолчдын бүтээлээс орчуулан нийтлүүлж, олон арван толь, сурах бичиг, ном зохиол хянан тохиолдуулсан, араасаа олон шавь, уран бүтээлч, сэтгүүлчдийг хөтлөн дагуулж, тэднийхээ гүнээ хүндэтгэлийг хүлээсэн бичгийн хүн байлаа.
Загдын Түмэнжаргал нь ажил амьдралын гараагаа МУИС-ын Утга зохиолын нэгдэлийн эрхлэгчээс эхэлж, уран зохиолын байгууллага, Шинжлэх ухааны академи, Төвийн сонин хэвлэлд олон жил үр бүтээлтэй ажиллаж, Монгол улсын ерөнхийлөгчийн зөвлөх, Сорбонын их сургуулийн зочин профессор зэрэг нэр хүндтэй албыг хашиж асан монголын тэргүүлэх сэхээтнүүдийн нэг билээ.
Талийгаачийн авьяас билэг, хөдөлмөр зүтгэлийг үнэлэж, 1992 онд “Нисдэг алим” тууж, “Очоод золгоно доо”, “Сургууль минь баяртай” дууны шүлгийг нь үндэслэн МЗЭ-ийн шагналаар, 2001 онд “Монголын тал нутаг” дууны шүлэгт нь оны шилдэг уран бүтээлийн Алтан өд шагнал, 2004 онд “Бага ангийн сурах бичиг”, “Монголын тал нутаг” дууны шүлгийг нь үндэслэн “Нацагдоржийн нэрэмжит шагнал” хүртээж, 2007 онд Монгол Улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн шагналаар тус тус шагнаж байжээ.
Эрхэм ахын дахин давтагдашгүй уран бүтээл даяарын сэтгэлд мөнхөд оршиж, чигч шударга зан чанар, орон зай тань уран бүтээлч бидэнд үргэлж үгүйлэгдэх болно.
Танийхаа итгэж, хайрлаж, зүтгэж, тэмцэж явсан үйл хэргийг нэр төртэйгээр үргэлжлүүлэх болно.
Талийгаачийн гэр бүл, үр хүүхэд, хамтран зүтгэгч, үзэг нэгт ахан дүүст нь гүн эмгэнэл илэрхийлье.
УМ САЙН АМГАЛАН БОЛТУГАЙ



Уран зохиолын ХӨХ МЭДРЭХҮЙ бүлгэм

Дэлхийн Яруу Найргийн Өдөр

ЮНЕСКО-гоос жил бүрийн гуравдугаар сарын 21-нийг "Дэлхийн яруу найргийн өдөр" болгон тэмдэглэдэг билээ. Утга зохиолын "Хөх Мэдрэхүй" бүлгэмээс энэхүү өдрийг хүндэтгэн яруу найргийн чөлөөт уншлагынхаа хоёр дахийг зохион байгуулж байна. Уншлага маань яруу найрагт сэтгэлтэй ...хэн бүхний өмнө нээлттэй бөгөөд өөрийн бичсэн шүлгийг, эсвэл хүндэлдэг яруу найрагчдынхаа шүлгийг бусадтайгаа хуваалцан, яруу найргийн тухайд санаа бодлоо солилцох боломжийг залуустаа олгож буй юм.

Бидний үйл ажиллагаагаа зохион байгуулж буй "М СLub"-ыг залуус маш сайн мэдэх биз ээ. 50 хүний багтаамжтай, тав тухтай орчинтой. Захиалга авах боломжтой тул та бид зөвхөн уух мөнгө, унших шүлэгтэйгээ очиход л болох нь байна.

М Сlub -ынхны зүгээс ирсэн хүн бүхэнд захиалгынх нь үнийг 10-15 хувиар хөнгөлж бэлэг барих болно.

Хаяг Улаанбаатар, Чингэлтэй дүүрэг Самбуугийн гудамж-18, Тэди төвийн байр, M-Club, Ulaanbaatar, Mongolia


Жич: Жил бүрийн "Дэлхийн яруу найргийн өдөр"-т зориулж ЮНЕСКО-гоос илгээлт гаргадаг юм. Дорх илгээлт бол ноднингийн /2011 оны/ илгээлт. Баяраагийнхаа даалгавараар миний бие орчуулж тавьж байсан билээ. Энэ жилийн илгээлт маргааш гарна. Та бүхэнтэй хуваалцахад таатай байх болно.

ЮНЕСКО-гийн ерөнхий захирал, хадагтай Ирина Боковагийн "Дэлхийн яруу найргийн өдөр"-т зориулсан илгээлт:

Яруу найраг олон мянган дүртэй, улс түмнүүдийн язгуур соёлын гүнээс ундарсан түм буман эх булагтай байдаг. Тийм ч болохоор Нэгдсэн Үндэстний Боловсрол, Шинжлэх ухаан, Соёлын байгууллагаас /ЮНЕСКО/ яруу найрагч, хэвлэн нийтлэгч, энэ чиглэлийн багш нарыг дэмжих ажлыг дэлхийн хэмжээнд, олон арван жилийн туршид зохион байгуулсаар ирсэн билээ. Энэ жил мөн тэр ёсоор “Дэлхийн яруу найргийн өдөр” ирж байна. ЮНЕСКО эл өдрийг тунхаглахдаа гоо зүй, урлагийн ач холбогдол, яруу найргийн дотоод хүчийг онцгойлон сануулж, улс түмнүүдийг хүн төрлөхтөний түүхэнд үүссэн хамгийн эрчимлэг, жинхэнэ урлагийн төрлийг уншдаг, мэдэрдэг байхад нь уриалан дуудахыг хүсч буй юм.
Яруу найраг дотроо хэзээ ч үл хуучрах сургаал билгийг агуулж байдаг. Мөнхүү түүхийн турш дахь нийгэм, улс төрийн хувьслын хамгийн чухал гэрч нь болж байдаг. Биднийг дотоод оюун санаандаа мөнхийн амар амгаланг олоход урамшуулан тэтгэж, хүн болоод байгалийн хоорондох харилцан хамаарлын тухай эргэн тунгаахад хүргэж, өөр хоорондоо ялгаатай, ялгаагүй алин боловч.., нийт хүн төрлөхтөний дунд хүмүүнлэг ёсыг цогцлооход уриалж байдаг нь гагцхүү яруу найраг юм. Тиймээс энэ өдрийг тэмдэглэхэд бүх хүнийг оролцуулах боломжгүй ч, соёлын байгууллагууд, сургуулиуд, номын сангууд “Дэлхийн яруу найргийн өдөр”-ийг ёслол төгөлдөр тэмдэглэн өнгөрүүлэх нь зүйд нийцнэ. Тэрчлэн энэ жил “Би өөрийн амьдралыг чавхдаст хөгжмөө хөглөх, тоглоход л зориуллаа” хэмээн хэлсэн Энэтхэгийн их найрагч Таагүрийн мэндэлсэний 150 жилийн ой тохиож буйг тэмдэглэе.
Яруу найраг бусад урлагтай ямархан хүчирхэг холбоогоор холбогддогийг мэдэх нь, тэр тусмаа урлагийн бүх төрөл эх болсон дэлхий ертөнцийнхөө дотоод мэдрэхүйг нээхийн тулд бүтээгдсэн байдгийг ойлгох нь хамгийн чухал юм. Малерми яруу найргийг “Оршихуйн төлөв байдлуудын нууцлаг утгуудын хэл болоод хэлний онцгой хэмнэлээр дамжин гарч буй илэрхийлэл” гэж тодорхойлсон байдаг.
Яруу найраг бол мэдээлэл дамжуулах, солилцох төдий зүйл огт биш. Яруу найрагчид хэлийг эрхшээж буй цагт яруу найраг нь хүн төрлөхтөний харилцан ойлголцлыг бэхжүүлж, улс үндэстнүүдийн уугуул соёл дахь жинхэнэ очир эрдэнэсийг уудлан гаргасаар байдаг билээ. Тиймээс ч яруу найргийн ач холбогдлыг онцгойлон авч үзэж, сурталчлан таниулах нь нэг талаар үзэл бодлоо илэрхийлэх, мэдээлэл олж авах хүний язгуур эрх ашгийн хамгаалалт болоод зогсохгүй, нөгөө талаар дэлхий дахинд энх тайвныг цогцлооход онцгой тус хүргэнэ гэж ЮНЕСКО үзэж байна. Яруу найраг эр эм алин боловч хүний зүрх сэтгэлийн угт нэвтэрч чаддаг агуу хүчтэй болохоор хүн төрлөхтөний олон янзын байдал төлөв, санаа бодлын илэрхийллийн дунд ойлгоцлын цорын ганц хэл нь болж чадна гэж итгэж байна.
ЮНЕСКО өөрийн хэрэгжүүлдэг олон арван хөтөлбөрийн хүрээнд яруу найргийг бусдаас илүүгээр хэвлэж, орчуулж, түгээх ажлыг хийсэн билээ. Эртний Грекийн домогт Ясон өөрийн баатар Орфиуст биеийн хүч, дайны хөнөөлөөр ч ялж дийлшгүй нэг зүйлийг давж гарах даалгавар өгдөг шиг бид ч бас хүн төрлөхтөний оюун санаанд мөнхийн энх амгаланг бий болгохын тулд яруу найрагтай ханьсах нь зайлшгүй чухал билээ.

ЮНЕСКО-гийн ерөнхий захирал
Ирина Бокова

Яруу найргийн уншлага


"Хөх мэдрэхүй" утга зохиолын бүлгэм "Max" төвийн "Art" галлерей-н хамт олонтой хамтран "Яруу найргийн уншлага" зохион байгуулах гэж байна. Сэтгэлдээ бясалгаж, дэвтэртээ нандигнасан шүлгүүдээ бусадтай хуваалцах, найраг шүлгийн сайхныг шимтэн сонсох гэсэн хүн бүрт уншлага маань нээлттэй.

Энэ бол зөвхөн "Хөх мэдрэхүй" гэж бүлгэмийнхэний уншлага бус. Та шүлэг бичдэггүй байсан ч өөрийн хүндэлдэг найрагчийн, дуртай шүлгүүдээ уншиж болно. Бас уран зохиол, яруу найргийн тухай үзэл бодлоо хуваалцаж ч болно. Энэ тохиолдолд биднийг зүгээр л зохион байгуулж буй улс гэж ойлгоорой!
Бай шагналын төлөө яруу найргаар уралддаг биш, бай шагнал авах гэж шүлэг бичдэг бус, зүгээр л сэтгэлээрээ бичсэн шүлгүүдээ сэтгэлээрээ уншдаг, бусадтайгаа  хуваалцдаг нэг тийм хандлагад ойртохсон гэхдээ энэ мэт уншлагыг бид байс байсгээд зохион байгуулдаг билээ. Энэ  уншлага бол тэр хүслийн маань илэрхийлэл, тэр л үйл ажиллагааны маань үргэлжлэл юм.
Дашрамд дурдахад бидний үйл ажиллагааг дэмжин 300 хүний багтаамжтай танхим, хөгжим, дуу авианы тоног төхөөрөмжөө харамгүй гарган өгч буй Art галлерейн хамт олонд  маш их баярлалаа. Цаашид бид хамтран  энэ уншлагаа 2 сар тутамд нэг удаа уламжлал болгон явуулж байх юм. 
"Хөх мэдрэхүй" бүлгэм найман гишүүнтэй. Ирсэн хүмүүст манайхан номоо бэлэглэж болох байхаа. Мэдээж боломжийнхоо хэрээр. Манайхны хамтарсан анталоги хүнд бэлэглэх битгий хэл өөрсдөд маань ч үлдээгүй тул гишүүд тус тусын номоо бэлэглэж болно вий. Жишээ нь Нарангэрэл "Тийн мэдрэхүйн гуниг"-аа, Баяраа "Цөн"-гөө, Дээгий эгч "А тэмдэглэл"-ээ, Оргил "Одод бороо шиг байхад"-аа. Миний нэг ном бас бий. Харин Элбэг, Хангал, Бүүвэй гурвын маань ном олдохуйяа бэрх гэдэг ангилалд орсон болно. Тэнд хүрэлцэн ирсэн ах дүү найрагчид өөр өөрсдийн шинэхэн номоо танилцуулж бас болох вий.

Уншлагын тов: 1-р сарын 20-ны Баасан гаригийн 18.00-д эхлэж 20.30-д өндөрлөнө.

Хаяг: Баруун дөрвөн зам, Мах Mall/Рамада зочид буудлын 5 давхар дахь ART уран зургийн галлерей.


Баасан гаригт энд уулзацгаая!

Powered by Blogger